Lokshashi Ani Hukumshashi By Narendra Chapalgaonkar (लोकशाही आणि हुकुमशाही)

आदरणीय नरेंद्रजी चपळगावकर यांचा आपल्या सर्वांचे प्रबोधन 

करणारा एक ग्रंथ आपल्या भेटीसाठी येत आहे. ते लोकशाही समाजवाद व 

गांधीवादाचे पुरस्कर्ते व अभ्यासक आहेत. विचारस्वातंत्र्यासाठी आपल्या 

लेखणीने व वाणीने त्यांनी लढा दिला आहे. साहित्यसंमेलनातील 

विचारस्वातंत्र्याचा पुरस्कार करणारे त्यांचे भाषण अविस्मरणीय होते. 

अनेकांना हे भाषण ऐकून कै. दुर्गाबाई भागवतांच्या प्रसिद्ध भाषणाची 

आठवण झाली. चपळगावकर यांचे लेखन व त्यांची भाषणे अतिशय संयत व 

समतोल असतात. ते विचार स्पष्टपणे मांडतात, पण त्यात अभिनिवेश 

नसतो. ते कधीही दुसर्‍याच्या मताचा अनादर करीत नाहीत. सध्याचा काळ 

हा आक्रस्ताळेपणाने विचार व्यक्त करण्याचा व न पटणार्‍या विचारांचा 

अवमान करण्याचा काळ आहे, असे कधीतरी वाटते. या काळात 

चपळगावकरांचे लेखन व त्यांची भाषणे फार आशादायक वाटतात.

लोकशाही समाजवाद व गांधीवादाचे ते नुसतेच पुरस्कर्ते नाहीत, तर ते 

विचार ते प्रत्यक्षपणे आचरणात आणतात. लोकशाही संस्कृतीचा पुरस्कार 

करणार्‍यांना त्यांचे लेखन आशेच्या किरणासारखे वाटते. 

न्या. अभय ओक,

सर्वोच्च न्यायालयाचे न्यायाधीश